Trump’ın Açıklaması ve NATO’nun Savunma Harcamaları
Seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın, NATO müttefikleri için GSYH'lerinin yüzde 5'ini savunma bütçesine ayırma isteği, NATO üyesi ülkeler arasında tartışma konusu oldu. 2014 yılında NATO liderleri, üye ülkelerin GSYH'lerinin en az yüzde 2'sini savunmaya ayırmaları gerektiği konusunda mutabakata varmıştı. Ancak 2023 itibarıyla bu hedefi karşılayan ülke sayısı yalnızca 10 olarak belirlendi.
Artan Savunma Harcamaları
Rusya-Ukrayna savaşı sonrası bazı Avrupa ülkeleri, mevcut harcamalarının artırılması gerektiği düşüncesini dillendirmeye başladı. NATO yetkilileri, üye ülkeleri savunma harcamalarını artırmaları yönünde sık sık uyarıyor. Türkiye, %2,09'luk orandı ile savunma harcamasını gerçekleştirmekte. Ancak Almanya, İngiltere ve Fransa gibi büyük ekonomiler, Trump'ın önerisini eleştiriyor.
Trump’ın Yüzde 5 Hedefi: Mümkün mü?
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Trump’ın bu hedefinin, bütçeleri için büyük bir yük olacağını belirtti. Schloz, GSYH'lerinin yüzde 5'inin, yaklaşık 200 milyar avroya denk geldiğini ifade etti. Aynı şekilde Fransa da yüksek bütçe açığı nedeniyle bu hedefin uygulanmasının zor olduğunu iddia ediyor.
Savunma Harcamaları ve Ekonomi
ABD, NATO ülkelerinin yıllık savunma harcamalarının yaklaşık üçte ikisini temsil etmektedir. Trump’ın önerisinin, mevcut bütçe fonlamaları ile çeliştiğini savunan analistler, müttefiklerin masraflarında bir orta yol bulabileceğini öngörüyor.
Silah Sanayii ve Fiyat Artışları
Ukrayna’daki savaş, Avrupa’da askeri malzeme fiyatlarını artırdı. ABD, Avrupa ülkelerine yüksek fiyatlarla silah satışı gerçekleştirirken, ortak siparişlerin yapılması gerektiği düşünülüyor. Trump’ın önceki döneminde müttefiklerine yaptığı benzer çağrılar, Avrupa’da güvenliğin sağlanması için desteğin artırılması gerektiğini öne sürüyordu.
NATO Zirvesi ve Gelecek Planları
Haziran ayında Lahey'de yapılacak NATO zirvesinde, savunma harcamaları ile ilgili bu konuların daha kapsamlı bir şekilde tartışılması bekleniyor. Avrupa'nın büyük ekonomileri, silahlanma harcamaları konusunda Trump’ın önerisine karşı daha temkinli duruyor. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, mevcut %2 hedefinin yetersiz olduğunu belirtirken, güvenliğin bedava olmadığını dile getiriyor.
