Ozon Tabakasındaki İnceme Sorunları ve Etkileri
Ozon tabakasındaki incelme Sorunları, 2020 yılından itibaren süregelen bir süreç olarak dikkat çekiyor. Prof. Dr. Mete Tayanç, Marmara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nde verdiği bilgilerle bu sorunun detaylarını paylaştı.
Ozon Tabakasındaki Durum
Prof. Dr. Mete Tayanç, Antarktika ve Güney Kutbu'nda özellikle belirgin olan ozon tabakasındaki incelmelerin, insan sağlığına zararlı olan ultraviyole ışınlarının %99'unu emme özelliği dolayısıyla büyük önem taşıdığını vurguladı. Ozon tabakasının incelmesine neden olan etkenler arasında kloroflorokarbon (CFC) gazları, partikül maddeler ve güneş ışığı bulunmaktadır.
1985 yılında keşfedilen ozon deliği sonrası, 1987 yılında çok uluslu bir protokol olan “Montreal Protokolü” imzalanmış ve CFC gibi zararlı maddelerin kullanımı yasaklanmıştır. Birleşmiş Milletler de bu tarih olan 16 Eylül’ü Uluslararası Ozon Tabakasının Korunması Günü olarak ilan etmiştir.
Son Gelişmeler ve Olası Etkileri
Tayanç, ozon tabakasındaki incelmenin 2020 yılından beri devam ettiğini ve özellikle Güney Yarıküre'de bahar aylarında belirginleştiğini ifade etti. 2023 yılı itibarıyla ozon deliği, geçen yıl 26 milyon kilometrekareye kadar büyüyerek rekor sayılara ulaştığını kaydetti.
Türkiye'deki ozon seviyesi ise, ortalama 320 Dobson biriminden 315'e düştü. Tayanç, bu durumun insan sağlığı için büyük bir tehdit oluşturmadığını, ancak dikkat edilmesi gereken noktaların bulunduğunu belirtti.
Güneş Işınlarına Karşı Önlemler
Ozon tabakasındaki incelmenin insan sağlığına olumsuz etkileri konusunda uyarılarda bulunan Tayanç, yaz aylarında güneşin en dik olduğu saatlerde, koruyucu kremler kullanmanın önemini vurguladı. Yüksek koruma faktörlü ürünlerin tercih edilmesi gerektiğini belirtti ve ultraviyole ışınlarının göz sağlığını tehdit ettiğini sözlerine ekledi.
Sonuç olarak, ozon tabakasındaki incelmelerin önüne geçmek için hem bireysel önlemler almak hem de uluslararası iş birliğinin sürdürülmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
