Lübnan'ın Can Damarı: Litani Nehri
Hizbullah ve İsrail arasındaki gerilimlerin merkezinde yer alan Litani Nehri, Lübnan’ın stratejik bir noktası olarak öne çıkıyor. İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz’ın ifadeleriyle, "Eğer dünya Hizbullah’ın Lübnan'ın güneyindeki Litani Nehri'nin kuzeyine çekilmesini sağlayamazsa bunu kendimiz yapacağız" demesi, bölgedeki önemli gelişmeleri işaret ediyor.
Geçmişten Günümüze Litani Nehri
Litani Nehri, Lübnan toprakları içinde önemli bir su kaynağı olmasının yanı sıra, 2006 yılında kabul edilen BMGK 1701 sayılı kararı ile de tarihin derinliklerine kadar uzanan bir çatışma alanıdır. Bu karara göre, Mavi Hat'ın gerisindeki bölgenin silahsızlandırılması, burada yalnızca Lübnan ordusu ve UNIFIL'e ait askerlerin varlığına izin verilmektedir.
Coğrafi ve Nüfus Özellikleri
Litani Nehri'nin güney bölgesinde yaklaşık 200 bin kişi yaşamaktadır; bu nüfusun %75'i Şii, geri kalan kısmı ise Sünni, Dürzi ve Hıristiyan nüfusundan oluşmaktadır. UNIFIL, 28 yıldır bu alanda faaliyet göstermekte ve bölgenin istikrarı adına önemli bir rol oynamaktadır.
Litani Nehri: Tarımsal ve Sosyal Önemi
170 kilometre uzunluğundaki Litani Nehri, Lübnan’daki 794 bin kişilik bir nüfusun su ihtiyacını karşılamakta ve bölgede tarımsal sulama ihtiyacını gidermektedir. Bu bağlamda, nehir adeta Lübnan'ın can damarı olarak tanımlanmaktadır.
İsrail’in Tutumu ve Hizbullah’ın Kararlılığı
Hizbullah, Litani’nin güneyinde kalma ısrarını sürdürüyor. Bunun arkasında, nüfusun çoğunluğunun Şii olması ve Hizbullah’ın bölgede askeri nüfuzunu koruma amacı yatıyor. Öte yandan, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah ve diğer liderler, İsrail’i tehdit eden açıklamalarda bulunarak durumu müzakerelere kapalı hale getirmekte.
İsrail’in Saldırıları ve Sonuçları
İsrail ordusu, 20 Eylül 2023’te Beyrut’un güneyine yönelik hava saldırılarında 45 kişinin hayatını kaybetmesine sebep oldu. Bu saldırılar sonrası Lübnan’da 577 kişi yaşamını yitirdi, 500 bine yakın kişi yerinden edildi. Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib, insanların güney bölgelerinden başkente ve diğer bölgelere göç ettiğini belirtti.
Sonuç
Litani Nehri üzerindeki kontrol ve Hizbullah’ın askeri varlığı, mevcut çatışmaların dinamiğini belirlemeye devam ediyor. Hem yerel hem de uluslararası alanda dikkatle izlenen bu bölgede, barış ve istikrarın sağlanması için çözüm arayışları sürüyor.
