2024 Yılında Azot Dioksit Kirliliğinde Belirgin Artış
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ülkü Alver Şahin, trafik kaynaklı kirliliğin en temel bileşeni olan azot dioksitin, 2024'te geçen yıla göre yaklaşık %37,6 oranında arttığını duyurdu.
Özellikle 1 Ocak itibarıyla güneyli rüzgarlar ve yüksek basıncın etkisiyle hava kalitesinde önemli bir düşüş gözlemlenmiştir. Tehlikeli madde olarak sınıflandırılan azot oksit yoğunluğu 10 kat, ince partikül madde yoğunluğu ise 5 kat artış göstermiştir.
Trafik Kaynaklı Kirleticilerin Etkileri
Şahin, İstanbul'daki hava kirliliği kaynaklarının bölgesel değişkenlik gösterdiğini ancak en büyük kaynağın trafik olduğunu vurguladı. Ayrıca, endüstri bölgelerine yakın alanlardaki faaliyetlerin de önemli bir kirlilik kaynağı olduğunu belirtti.
İstanbul genelinde 38 hava kalitesi ölçüm istasyonu bulunduğunu ifade eden Şahin, bu istasyonların anlık hava kirletici parametreleri izlediğini kaydetti. Özellikle azot oksitler, PM10 ve PM2.5 gibi kritik parametreler, sınır değerlerin çoğu zaman aşıldığını göstermektedir.
Bölgesel Hava Kirliliği Dağılımı
Ayrıca 2015-2023 yılları arasındaki çalışmalarda, azot dioksit seviyelerinin Avcılar-Beylikdüzü bölgelerinde yaz dönemlerinde arttığını gözlemlediklerini belirtti. Aksaray-Beyazıt bölgesinde ise en yüksek azot dioksit seviyelerine ulaşıldığı bildirilmiştir.
PM10 seviyelerinin Avcılar-Beylikdüzü ve Sultangazi bölgelerinde en yüksek oranda ölçüldüğünü, bununla birlikte genel olarak İstanbul'da azalma eğiliminde olduğunu aktardı. PM2.5 ise bölgeler arasında belirgin bir farklılık göstermeyerek DSÖ’nün yıllık sınır değerlerinin üzerinde ölçülen bir diğer kirletici maddedir.
Önerilen Çözüm Yöntemleri
Prof. Dr. Şahin, İstanbul'daki hava kirliliğinin azaltılabilmesi için raylı sistemlerin yaygınlaştırılması, toplu taşımaya yönlendirme yapılması ve trafikten arındırılmış düşük emisyon alanlarının oluşturulmasını önermektedir. Ayrıca, kent içi yeşil alanların artırılması ve hava kirliliğini ölçen sensör teknolojisinin geliştirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
2024 verilerinde, azot oksit oranındaki artışa dikkat çeken Şahin, önümüzdeki dönemde bu sorunun çözülmesi için acil önlemler alınması gerektiğini vurguladı.
