Annelerimizin elleriyle yaptığı bizlerin de keyifle tükettiği konserveler aslında büyük bir riski de barındırıyor. Sebze ve meyvelerin yazın ucuz olmasından faydalanarak lezzetli konserveler hazırlayan anneler, aslında birçok riski de yemeklerine getirmiş oluyor. Doğru yöntem kullanıldığında konserveler de bir hayli sağlıklı besin seçeneği olarak tüketilebiliyor. Ancak eğer doğru yöntem kullanılmazsa, konserve adeta bir ölüm makinesi haline dönüşüp 1 gramıyla tam 1 milyon insanı bile tehdit edebiliyor!
Peki konserveyi nasıl yapmak gerekiyor? Konserve nasıl yapıldığında sağlığı tehdit ediyor? İşte merak edilen detaylar…
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte sebze ve meyvelerin bol ve ucuz olması, evlerde konserve hazırlıklarının başlamasına neden oluyor. Ancak, doğru hazırlanmayan konserveler ölümcül botulismus zehirlenmesine yol açabilir. Yaz mevsiminin gelişiyle birlikte evlerde artan bilinçsiz konserve yapımı, ölümcül sonuçlar doğurabilecek botulismus hastalığı riskini de beraberinde getiriyor.
Konuya yönelik açıklama yapan Bitki Bazlı Gıdalar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve gıda mühendisi Ebru Akdağ, konserve yapımında dikkat edilmesi gerekenler hakkında önemli uyarılarda bulundu. Akdağ, uygun koşullarda hazırlanmayan konserve gıdalarda oluşan botulinum toksininin 1 gramının bir milyon insanı öldürebilecek kuvvette olduğunu belirtti.
Yanlış hazırlanan konserveler ölüme yol açıyor!
Ebru Akdağ, doğru hazırlanmayan konservelerin ciddi hastalıklara ve hatta ölümlere yol açabileceğini vurguladı. Botulinum toksininin, sinirlerden gelen uyarıları bloke ettiğini ve ilerlediğinde de solunum felcine neden olarak ölüme yol açabildiğini aktardı. Ayrıca CDC (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi), botulinum toksinini biyolojik silah olarak kullanılabilecek en tehlikeli ajanlar arasında sınıflandırıyor.
Yüksek asitli gıdalar daha güvenli
Ev yapımı konservelerde en çok bezelye, fasulye, domates ve biberli karışımlar gibi düşük asitli gıdalar risk taşır. Botulinum ise oksijensiz ve düşük asitli ortamları sever. Yüksek asitli gıdalar, meyvelerin kaynatılmasıyla hazırlanan konserveler gibi genellikle daha az risklidir. Ancak, domates gibi bazı meyveler için asitlik derecesi 4.6 civarında olduğundan, domatesli karışımlardan sadece kaynatılarak konserve yapılması tehlikelidir.
Sağlıklı konserve nasıl hazırlanır?
Sağlıklı ve güvenli konserve hazırlamanın bazı önemli adımları şunlardır:
- Taze ve Sağlıklı Ürünler: Taze meyve ve sebzeler seçilmeli. Çürük, ezik veya hastalıklı ürünler kullanılmamalı.
- İyi Yıkama ve Soyma: Sebzeler iyice yıkanmalı ve soyulmalı.
- Temiz Kesim: Sebzeler, temiz ve keskin bir bıçakla doğranmalı.
- Asit Ekleyin: Basınçlı konserve tenceresi kullanılmıyorsa limon suyu veya sirke eklenmeli.
- Sterilizasyon: Kavanozlar, kapaklar ve diğer ekipmanlar kaynar suyla sterilize edilmeli.
- Cam Kavanoz Kullanımı: Cam kavanozlar tercih edilmeli.
- Basınçlı Konserve: Düşük asitli ürünler yüksek basınçta konserve edilmeli ve kavanozları basınçlı kapta işleme süresi doğru hesaplanmalı.
- Kavanozları Isıtma: Kavanozlar doldurulmadan önce sıcak su ile ısıtılmalı.
- Vakum Oluşumu: Tek kullanımlık kapaklar sıkıca kapatılmalı ve vakum oluşması sağlanmalı. Kapakların ortası çökükse vakum oluşmuş demektir.
