Havai Fişeklerin Çevresel Etkileri
Havai fişek gösterileri, kutlama ruhunu yansıtsa da, hem havayı hem de toprağı kirletiyor. 2022'nin 4 Temmuz'unda ABD'de, yaklaşık 60 bin havai fişek patlatıldı ve bu durumun çevresel etkileri önemli bir soruna işaret ediyor.
Araştırmaların Sonuçları
Bursa Uludağ Üniversitesi Çevre Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Efsun Dindar'ın yaptığı araştırmaya göre, havai fişeklerin neden olduğu hava kirliliği, orman yangınlarının ardından daha da arttı. Hava kalitesindeki düşüş, New York gibi büyük şehirlerde kaydedilen yüksek kirletici seviyeleri ile kendini gösterdi.
Kimyasal ve Ağır Metal Riskleri
Havai fişeklerde bulunan baryum, stronsiyum, potasyum nitrat ve kükürt gibi toksik maddeler, toprakta yıllarca kalabiliyor. Dindar, "Ağır metaller biyolojik olarak bozunmaz ve ekosistemde birikir," diyerek bu kimyasalların besin zincirine zarar verebileceğini vurguladı.
Ekosistem Üzerindeki Etkileri
Dindar, havai fişeklerin yarattığı kirliliğin, özellikle kuşlar gibi hava canlıları üzerinde büyük zararlara yol açabileceğini belirtiyor. Bunun yanı sıra hava ve su yolu ile yayılabilen ağır metaller, tarım arazilerini de tehdit ediyor.
Yangın Tehlikesi
Gösterilere eşlik eden kıvılcımlar, orman yangınlarına yol açma potansiyeline sahip. Dindar, yanlışlıkla patlatılan havai fişeklerin, ağaçları ve binaları ateşe verebileceğine dikkat çekiyor.
Çözüm Önerileri
Havai fişeklerin çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin farkında olunması gerektiğini belirten Dindar, alternatif eğlence yöntemleri olarak lazer ve dron gösterilerini öneriyor. Bu yöntemler, çevresel sorunlar yaratmadan görsel şölen sunma imkanı tanıyor.
Sonuç olarak, havai fişek gösterileri kısa süreli eğlence sunarken, uzun vadede sağlık ve çevre için ciddi riskler barındırıyor. Bilinçlendirme çalışmalarının artırılması ve havai fişek gösterimlerinin kısıtlanması, bu tehlikelerin önüne geçebilir.
