Gagauz Özerk Yeri Kuruluşunun 30. Yılını Kutladı
Moldova Cumhuriyeti’ne bağlı Gagauz Özerk Yeri, kuruluşunun 30. yıl dönümünü başkent Komrat’ta düzenlenen bir törenle kutladı. Törene Gagauz Özerk Yeri Başkanı Yevgeniya Gutsul, yerel meclis başkanı Dmitriy Konstantinov, Türkiye’nin Komrat Başkonsolosu Adnan Hayal ve birçok davetli katıldı.
Törenden Notlar
Tören, Moldova ve Gagauz milli marşlarının okunmasıyla başladı. Başkan Gutsul, Gagauzların 30 yıl önce özerkliğe kavuştuğunu belirterek, “Moldova ve Gagauz halkları, uzlaşıyı seçti. O dönemdeki sorunlar barışçıl bir şekilde çözüme kavuştu,” dedi.
Kendisine destek olduğuna inandığı eski Cumhurbaşkanı merhum Süleyman Demirel’i anarak, “Demirel'in diplomasi yeteneği, 30 yıl önce Komrat ve Kişinev arasında gerçekleşen müzakereleri etkiledi,” şeklinde konuştu.
Özerklik ve Dil Koruma Vurgusu
Gutsul, bölgenin özerkliğinin 30 yıl içinde nasıl inşa edildiğini ve farklı halkların bir arada yaşama örneği oluşturduğunu vurguladı. Gagauz Türkçesi’nin korunmasının önemine de dikkat çekti. Meclis Başkanı Konstantinov, 1994’te kabul edilen özel hukuk statüsüne ilişkin yasanın bölgelerinin varlığının sürdürülmesinde kritik rol oynadığını ifade etti.
Başkan Hayal, “Ana dilini kaybeden toplumlar tarih içinde siliniyor. Gagauz Türkçesini yaşatan Gagauzlar, bu dili daha yaygın şekilde kullanmalı,” dedi.
Bölgesel İlişkiler Üzerine Değerlendirmeler
Gutsul, mevcut Komrat-Kişinev ilişkileri hakkında da değerlendirmelerde bulunarak, sorunların karşılıklı anlayışla ele alınması gerektiğini söyledi. Törende, bölgeden katkıda bulunan isimlere ödüller takdim edilerek, etkinlik bir konserle sonlandırıldı.
Gagauz Yeri Özerk Bölgesi'nin Tarihi
Gagauz Türkleri, Sovyetler Birliği'nin dağılması sürecinde 19 Ağustos 1990'da Gagauz Cumhuriyeti’ni ilan etti. Bu cumhuriyet, 1994’e kadar varlığını sürdürdü. Gagauz Özerk Yeri ise 23 Aralık 1994'te Moldova sınırları içerisinde kuruldu. Bölge, başkent Komrat, Çadır Lunga ve Valkaneş şehirleri ile 26 köyden oluşmakta olup, Gagauz Türkçesinin korunması, UNESCO'nun 'Tehlikedeki Dünya Dilleri' listesinde yer alması sebebiyle büyük önem taşımaktadır.
