Esed’in Stratejik Ortaklıktan Siyasi Yüke Dönüşümü
Beşşar Esed, Suriye üzerindeki etkisini yitirdiği ve uluslararası toplumda izolasyonunun arttığı bir dönemde, Moskova için stratejik bir araç olmaktan çok bireysel bir yük haline gelme potansiyeli taşımaktadır.
Rusya, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, Orta Doğu'daki nüfuzunu yeniden inşa etmek amacıyla Suriye ile olan ilişkilerini stratejik bir ortaklık temelinde güçlendirmiştir. 1971’de Tartus deniz üssünün kullanımıyla başlayan işbirliği, 2015’teki Rusya'nın askeri müdahalesiyle yeni bir boyuta ulaşmıştır. Bu süreçte Esed'e sağlanan destek, hem Rusya'nın Orta Doğu’daki etkisini pekiştirmiş hem de Esed rejiminin iktidarını sürdürmesine zemin hazırlamıştır.
Devrik Liderlerin Moskova’da Sığınması
Moskova, tarihsel olarak birçok devrik liderin güvenli limanı olmuştur. Kırgızistan’ın eski Cumhurbaşkanı Askar Akayev, Ukrayna'nın devrik lideri Viktor Yanukoviç ve Beşşar Esed, Kremlin’in sunduğu koruma altında yaşayan isimler arasında yer alıyor. Ancak bu durum, Rusya’nın uluslararası imajı üzerinde olumsuz etkilere yol açmaktadır.
Bu devrik liderlerin ortak özelliği, büyük bir siyasi izolasyon içinde yaşamalarıdır. Kremlin’in koruma sağladığı liderler, güvenlik endişeleri ile şekillenen hayatlarında yerel toplumdan uzak durmak zorunda kalmaktadır. Esed’in Moskova’daki varlığı ise, Rusya'nın dış ilişkilerinde yeni bir tartışma konusu yaratmaktadır.
Esed'in Moskova'daki Varlığı ve Rusya'nın Geleceği
Esed’in Moskova'da varlığı, Rusya'nın uluslararası imajına zarar verme potansiyeli taşırken, Kremlin'in Esed üzerindeki stratejisi pragmatik bir temele dayanmaktadır. Esed’in, uzun yıllar boyunca Putin’e sadık kalması, Kremlin'in Esed ile olan iletişimini sürdürme noktasındaki temel etkenlerden biridir.
Ancak, Esed’in uluslararası toplumda artan izolasyonu ve insan hakları ihlalleri, Kremlin ile olan ilişkisini zayıflatabilir. Esed’in Moskova’daki varlığı, Suriye’deki askeri varlığını koruyabilme çabalarıyla birlikte, Kremlin’in stratejilerini de etkilemektedir. Suriye'deki rejimin çöküşü, Rusya'nın askeri üslerini kaybetme riski litfali ile stratejik bir kayıp anlamına gelmektedir.
Gelecekte Rusya’nın Suriye'deki çıkarlarını koruma çabası, yeni aktörlerle diyalog arayışına dönüşebilir. Dolayısıyla, Esed’in Moskova’daki geleceği Kremlin çıkarlarına bağlı kalmaya devam ederken, bireysel bir sığınma çabasından öteye geçemeyecektir.
