Belarus'taki Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
Belarus’ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri, mevcut Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun görev süresinin bu ağustosta sona erecek olması sebebiyle gerçekleştiriliyor. Toplam 6 milyon 900 bin 504 kayıtlı seçmenin, 5 bin 325 sandıkta oy kullanacağı seçimlerde, ilk kez oy kullanacak olan 88 binden fazla genç seçmen de yer alıyor.
Seçim sürecini, Türkiye dahil olmak üzere Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Şanghay İşbirliği Örgütü'ne bağlı yaklaşık 500 uluslararası gözlemci takip ediyor. Ancak, Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Belarus'taki seçime gözlemci göndermemeyi tercih etti. AGİT yetkilileri, Belarus tarafından yapılan daveti reddederek, zaman kısıtlaması nedeniyle katılamayacaklarını açıkladılar.
Uygulanan Seçim Süreci
Öte yandan, Belarus Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı Dmitriy Krutoy, AGİT'in seçimlere katılmaması konusunda, “Bu bir oyun” şeklinde değerlendirmelerde bulundu. Seçimleri 300'den fazla yabancı gazeteci de takip edecek. Belarus'un seçim yasalarına göre, seçmenlerin yarısından fazlasının oylamaya katılması durumunda seçimlerin geçerli sayılacağı belirtiliyor. Eğer hiçbir aday, katılan seçmenlerin yarısından fazla oy alamazsa, en yüksek oyu alan iki aday ikinci tura kalacak.
Seçimlerde mevcut Cumhurbaşkanı Lukaşenko yedinci kez aday olurken, diğer adaylar arasında Belarus Liberal Demokrat Parti lideri Oleg Gaydukeviç, Cumhuriyetçi Adalet ve Emek Partisi lideri Aleksandr Hijnyak, Belarus Komünist Partisi Merkez Komitesi Birinci Sekreteri Sergey Sırankov ve bağımsız aday iş insanı Anna Kanopatskaya bulunuyor.
Seçim Güvenliği ve İzleme Mekanizmaları
Belarus Barış Vakfı Başkanı Maksim Misko, bağımsız gözlemcilerin her seçimde hazır bulunduğunu belirtirken, ülkede 2 bin 500 gözlemcinin yanı sıra seçim komisyonlarında da 3 bin 600 kişinin görev alacağını vurguladı. Misko, seçimlerin sakin bir şekilde geçmesini beklediklerini kaydetti.
Batı'nın Tepkileri
Avrupa Parlamentosu üyeleri, Belarus'taki seçim sonuçlarını tanımama ve Minsk'e karşı yaptırımları güçlendirme çağrısında bulunan bir karar tasarısını kabul etti. Belarus Dışişleri Bakanlığı, yapılan bu açıklamaların yanlış ve önyargılı olduğunu belirtti.
Geçmiş Seçimlerin Ardından Gelen Olaylar
2020’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından ülkede muhalefet protestoları başlamış ve Batı, Lukaşenko’nun meşruiyetini tanımadığını duyurmuştu. Ayrıca, Rusya-Ukrayna savaşında Belarus'un Rusya'nın yanında yer alması, Batı ile ilişkilerin daha da gerginleşmesine neden oldu. Bu dönemde Belarus’a nükleer silah yerleştirilmesi gibi gelişmeler, bölgedeki gerginliği artırdı.
