Bebekler, hayatın en güzel ve en hassas varlıklarıdır. Onların sağlığı ve mutluluğu, ebeveynler için her şeyden önemlidir. Ancak, bazen beklenmedik ve açıklanamayan bir şekilde, bebekler uykusunda hayatını kaybedebilir. Bu duruma ani bebek ölümü sendromu (ABÖS) ya da beşik ölümü denir. Peki, bu sendrom nedir, neden olur ve nasıl önlenir? Bu haberde, sizin için bu soruların cevaplarını araştırdık.
ANİ BEBEK ÖLÜM SENDROMU NEDİR?
Ani bebek ölümü sendromu, 1 yaşından küçük, sağlıklı ve normal gelişim gösteren bir bebeğin açıklanamayan bir sebepten dolayı ölmesidir. Bu durumu yaşayan bebeklerin öncesinde herhangi bir sağlık sorunu yoktur, otopsilerinde bile bir problemle karşılaşılmaz. Genellikle 3-6 ay içerisinde, 2000 çocuktan 1’inde görülür.
ANİ BEBEK ÖLÜM SENDROMU NEDEN OLUR?
Ani bebek ölümü sendromunun kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, birçok klinisyen ve araştırmacı, ABÖS’ün bebeğin uykudan uyanma, düşük oksijen seviyelerini veya kandaki karbondioksit birikimini tespit etme yeteneğindeki problemlerle ilişkili olduğuna inanmaktadır.
Bazı araştırmalar, ABÖS’ün bebeğin beyin sapındaki solunum ve uyarılma merkezlerindeki bir anormallikten kaynaklandığını öne sürmektedir. Bu anormallik, bebeğin yüzüstü yattığında, solunan karbondioksiti yeniden soluyarak, oksijen seviyesinin düşmesine ve karbondioksit seviyesinin yükselmesine neden olabilir. Normalde, bu durumda bebeğin uyanması ve daha fazla oksijen alması gerekir. Ancak, ABÖS gelişen bebekler uyanamayabilir ve ani ölüm meydana gelebilir.
Ani bebek ölümü sendromunun oluşmasında, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Bu faktörler arasında şunlar sayılabilir:
* Bebeği yüzüstü veya yan yatırmak
* Yumuşak bir yatak, yorgan ve yastık kullanmak
* Bebeğin yanında biriyle yatmak
* Doğum öncesinde veya sonrasında bebeğin sigaraya maruz kalması
* Bebeği çok sıcak ortamda yatırmak ve çok kalın giydirmek
* Prematüre veya düşük doğum ağırlıklı bebekler
* ABÖS’ten ölen bir kardeşe sahip olmak
* Annenin hamilelik sırasında sigara, alkol, uyuşturucu madde kullanması
* Annenin 20 yaşın altında olması
* Bebek bakımı hakkında bilgi sahibi olmamak.
ANİ BEBEK ÖÜMÜ SENDROMUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ani bebek ölümü sendromunun önceden belirtisi olmaz. Bebekler genellikle uykuda ölürler ve herhangi bir gürültü veya boğuşma izi bırakmazlar.Ancak, bazı bebeklerde ölümden önce nöbet geçirdikleri tespit edilmiştir. Bu nöbetler, kas kasılmaları ile birlikte 60 saniyeden kısa sürer ve yarım saat içinde bebeklerin öldüğü gözlemlenmiştir.
ANİ BEBEK ÖLÜM SENDROMU NASIL ÖNLENİR?
Ani bebek ölümü sendromunu tamamen önlemenin garantili bir yolu yoktur. Ancak, bazı önlemler alarak riski oldukça azaltabilirsiniz. İşte bunlar:
* Bebeğinizi doğumdan sonraki ilk 6 ay mutlaka sırtüstü yatırın. Bu, ani bebek ölümü sendromu için alabileceğiniz en iyi önlemdir
* Bebeğinizi kat kat giydirip uyuduğu odanın sıcaklığını yükseltmeyin. Bebeğinizin üzerine örttüğünüz örtü veya battaniye onun omuzlarının altında olsun. Örtü ya da battaniyenin iki ucunu güvenlik açısından çarşaf altına yerleştirin. Bebeğinizin başı ve yüzü her zaman açıkta olsun
.* Sert bir yatak seçin. Bebeğin başını çevirdiğinde içine gömülmesin. Bebeğin beşiğinin içine yastık, yorgan ve tüylü oyuncaklar koymayın. Bunlar ağız ve burun kısmını kapatarak nefes almasını önleyebilir. Yorgan yerine bebek uyku tulumlarını tercih edebilirsiniz. Bu, bebeğinizin üşümesini de engeller
* Bebeğinizi emzirin. Emzirme, bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirir ve enfeksiyonlara karşı korur. Ayrıca, emziren annelerin bebekleri daha kolay uyanır ve daha az aşırı ısınır.
* Bebeğinize uyku sırasında emzik verin. Emzik kullanımı, bebeğin solunum yolunu açık tutar ve yüzüstü dönmesini engeller. Ancak, emzik istemeyen bebeğe zorla emzik vermeyin.
* Bebeğinizi bakıcılardan ayrı ancak bakıcılara yakın sert bir yatakta uyutun. Bebeğinizin uyuduğu yatak, ilk altı ay hemen sizin yatağınızın yanında olsun. Onu başka insanlarla aynı yatakta uyutmayın. Koltuk, çekyat, kanepe, sandalye gibi yerler bebeğiniz için yanlış uyku noktalarıdır.
* Bebeğinizin olduğu ortamda kesinlikle sigara içmeyin, başkalarının içmesine de izin vermeyin. Sigara dumanı, bebeğin solunum yollarını tahriş eder ve oksijen alımını azaltır. Ayrıca, hamilelik sırasında sigara içen annelerin bebekleri, ABÖS için daha yüksek risk taşır.
*Bebeğinizin düzenli doktor kontrolüne götürün. Bebeğinizin aşılarını zamanında yaptırın. Aşılanmış bebekler, ABÖS için daha düşük risk taşır.
ANİ BEBEK ÖLÜM SENDROMU RİSKİ NE ZAMAN BİTER?
Ani bebek ölümü sendromu riski 2 ile 3 ay arasında zirve yapar ve 6. ayın ardından bebeğin dönebileceği, baş ve boyun kontrolü yapabileceği için gittikçe azalır.
