İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Tolga Görüm ve ekibi, 14-15 Mart 2023 tarihlerinde Şanlıurfa'nın merkez ilçeleriyle Adıyaman'ın Tut ve Çelikhan ilçelerinde meydana gelen aşırı yağışların nedenini araştırdı. 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremlerin ardından, bölgede görülen aşırı yağışların Kızıldeniz'den gelen bir atmosferik nehirden kaynaklandığı tespit edildi.
Prof. Dr. Görüm, araştırmaları sırasında, 21 kişinin yaşamını yitirdiği ve 4 kişinin kaybolduğuna dikkat çekerek, yağışların deprem sonrası zayıflayan yamaçlarda heyelanlara sebep olduğunu söyledi. Şanlıurfa ve Adıyaman'da son 21 yılın en şiddetli yağışlarının yaşandığını belirten Görüm, bu süre içinde yaklaşık 20 saatte 183 milimetre yağış düştüğünü kaydetti. Bu durum, toprak kaymalarını akışkan moloz hareketlerine dönüştürdü.
Araştırma sonuçları, Nature Communications Earth & Environment dergisinde yayımlandı. Prof. Dr. Görüm, atmosferik nehirlerin tropikal bölgelerden gelip, binlerce kilometre boyunca nem taşıdığını ve ani şiddetli yağışlara yol açtığını vurguladı.
Deprem sonrası bölge zaten büyük bir yıkım yaşarken, aşırı yağışların etkisinin bu durumu daha da zorlaştırdığını vurgulayan Görüm, yaşanan heyelanların zemin ve ana kayaların örselenmesi sonucu daha da arttığını ifade etti. Depremde evleri ağır hasar gören bazı vatandaşların, güvenli olduğunu düşündükleri kırsal alanlardaki bağ evlerine taşındığını ancak burada da ani sel ve heyelanlarla karşılaştıklarını belirtti.
Prof. Dr. Görüm ayrıca, atmosferik nehirlerin ekonomik etkilerine de değinerek, heyelanlarla birlikte taşınan büyük miktarda molozun, Sediman problemlerine neden olabileceğinin altını çizdi. Bu durumun barajların ömrünü kısaltabileceği ve özellikle Antep fıstığı gibi coğrafi işaretli ürünlerin yetiştirildiği tarım arazilerine zarar verebileceği ifade edildi.
Türk bilim insanları tarafından yapılan araştırmada, 6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Şanlıurfa ve Adıyaman’da görülen aşırı yağışların, Kızıldeniz’den gelen bir atmosferik nehirden kaynaklandığı tespit edildi. İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Tolga Görüm, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Türk bilim insanları tarafından yapılan araştırmada, 6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Şanlıurfa ve Adıyaman’da görülen aşırı yağışların, Kızıldeniz’den gelen bir atmosferik nehirden kaynaklandığı tespit edildi. İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Tolga Görüm, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
